Choć dla wielu osób temat śmierci jest wciąż tematem tabu, nie da się ukryć, że sztuka funeralna ma bardzo bogatą i ciekawą historię. Sporo w niej symboliki i duchowości, ale można też zauważyć trendy w wyborze rodzaju kamienia, stylistyki, a także detali dekoracyjnych.
Celem nagrobka jest utrwalenie pamięci po zmarłej osobie, zatem nic dziwnego, że często ozdabia się je podobiznami zmarłych przodków. Takie podobizny często były wykuwane w kamieniu w postaci płaskorzeźb lub popiersi. Na taką elegancką ozdobę, ze względu na wysoką cenę, mogli sobie pozwolić tylko nieliczni. Wszystko zmieniło się wraz z początkiem fotografii. Już wkrótce po opracowaniu technik fotografii, okazało się, że otwiera ona nowe możliwości w kwestii utrwalania wizerunku i dostępna jest dla szerszego grona odbiorców. Nic więc dziwnego, że w latach 60. XIX wieku na polskich cmentarzach zaczęła pojawiać się fotografia.
Trudne początki fotografii nagrobnej
Zanim na pomnikach pojawiły się fotoceramiki, na początku umieszczano na nagrobkach fotografie papierowe, oprawione w ramki, za szkłem. Jednak wadą takiego rozwiązania była mała trwałość i niska odporność na czynniki zewnętrzne. Słońce powodowało blaknięcie, a deszcz sprawiał, że portrety szybko stawały się niewyraźne. Początkowo popularna była także opinia, że fotografia jest gorsza od innych sztuk, w tym przypadku od rzeźby nagrobnej. Twierdzono, że fotografia funeralna jest mieszczańska i uznawano ją za przejaw złego gustu.
Fotografia nagrobna na ceramice
Popularność fotografii nagrobnej wzrosła w momencie, gdy unowocześniono metodę. Zaczęto stosować kolodion i specjalną powłokę światłoczułą. Cienką warstwę z fotografią przenosi się na ceramiczny podkład lub emalię. Następnie taką fotoceramikę wypalało się w piecu dla utrwalenia efektu.
Aktualnie w tworzeniu fotografii nagrobnej pomaga technologia. Na porcelanę nanosi się nadruk przy pomocy komputera – wcześniej fotografię można poddać obróbce i korekcie. Z klasyczną metodą współczesną technikę wykonywania fotoporcelany łączy utrwalanie w piecu, pod działaniem wysokiej temperatury. Jednak dziś wykonywane fotografie są znacznie wyraźniejsze, mają intensywne kolory i są bardzo trwałe. Istnieje też możliwość wyboru nietypowych kształtów porcelany (księga, serce, pergamin).
Artykuł powstał przy współpracy z firmą Ovale, specjalizującej się w tworzeniu fotografii nagrobnej.